- φωκίων
- (περίπου 397 – 318 π.Χ.). Αθηναίος στρατηγός και πολιτικός της ολιγαρχικής παράταξης. Το 349 κέρδισε μια μάχη στις Ταμύνες της Ευβοίας κατά των Ευβοέων, που είχαν αποστατήσει, χωρίς όμως να πετύχει οριστικά αποτελέσματα. Μολονότι είχε πιστέψει ότι η Αθήνα δεν έπρεπε να προβάλει αντίσταση στους Μακεδόνες, υπήρξε ο οργανωτής και ο αρχηγός πολλών στρατιωτικών επιχειρήσεων που προηγήθηκαν της μάχης της Χαιρώνειας. Εδραίωσε την αθηναϊκή κυριαρχία στην Εύβοια και υπεράσπισε το Βυζάντιο εναντίον του Φιλίππου (340). Δεν υπήρξε ωστόσο μεταξύ των στρατηγών στη μάχη της Χαιρώνειας. Συμβούλευσε κατόπιν τους Αθηναίους να δεχτούν την ειρήνη με τον Φίλιππο. Συνεργάστηκε αργότερα με τον Δημοσθένη και τον Λυκούργο για την ανόρθωση των οικονομικών και την αναδιοργάνωση του στρατού της Αθήνας, υποστηρίζοντας ωστόσο την αναγκαιότητα της μακεδονικής κηδεμονίας και την κατάργηση της δημοκρατίας. Μετά τον Λαμιακό πόλεμο (322) δέχτηκε τη μακεδονική φρουρά στη Μουνιχία. Όταν όμως ο Πολυπέρχων επανέφερε τη δημοκρατία και διέταξε την απομάκρυνση της μακεδονικής φρουράς από τη Μουνιχία, ο Φ. ευνόησε την απόπειρα αντίστασης του Μακεδόνα στρατηγού Νικάνορα. Κατόπιν κατέφυγε κοντά στον Αλέξανδρο, γιο του Πολυπέρχοντα, αλλά η δημοκρατική κυβέρνηση που είχε εγκαθιδρυθεί στην Αθήνα πέτυχε την παράδοσή του και διέταξε τη θανάτωσή του (318).
* * *-όνος, ὁ, Α(κατά τον Ησύχ.) είδος άγνωστου πτηνού.[ΕΤΥΜΟΛ. Πιθ. < φώκη + επίθημα -ίων (πρβλ. στρουθ-ίων)].
Dictionary of Greek. 2013.